Films over de arme bevolking van India doen het de laatste jaren goed. Slum Dog Millionaire en Lion brachten een deel van India in beeld waar Bollywood meestal minder oog voor heeft. De omstandigheden van de allerarmsten in India is nog steeds verre van perfect, maar globalisering en uitvindingen als de Smartphone beginnen de maatschappij ook daar blijvend te veranderen. Daardoor komen eeuwenoude systemen over klasse en afkomst onder druk te staan. Niet iedereen accepteert tegenwoordig zonder meer zijn voorgeschreven rol in de maatschappij. Daarover gaat ook deze boekverfilming.
“The next morning, Mr. Ashok did something he had never done. He gave me a day off. But by now, I knew the rich never give anything for free.”
Ondernemer Balram Halwai (een doorbraak rol van Adarsh Gourav) begint deze film met het schrijven van een e-mail aan de Chinese premier. Deze komt op staatsbezoek naar India, en Balram ziet daarin kansen voor beide naties. Het einde van de witte man is volgens hem nabij, het tijdperk van de gele en de bruine man is aangebroken. Vervolgens wil Balram aan de hand van zijn levensverhaal uitleggen hoe het land India werkt. Balram is lid van de laagste kaste in het land, maar ambitieus en intelligent. Zijn drang om meer van zichzelf te maken lijkt echter steeds in de kiem gesmoord te worden door de verwachtingen van zijn familie en zijn plek in de maatschappij. Het kastensysteem zorgt er voor dat iemand die als dubbeltje geboren is maar lastig een kwartje kan worden. Zijn kans komt als hij op handige wijze een baantje binnensleept als chauffeur van de modern ingestelde Ashok (Rajkummar Rao). Deze zoon van een landheer worstelt ook met zijn familie en zijn plaats in de hogere kaste. Hij pretendeert vrijgevochten ideeën te hebben waar zijn familieleden niets in zien. Zijn vrouw Pinky (Priyanka Chopra Jonas) groeide op in Amerika en neemt vol afgrijzen kennis van de realiteit van het kastensysteem.
Deze film zou heel makkelijk een uitgestippeld pad kunnen volgen. Arme jongen, krijgt kansen, maakt het beste er van, en ondanks tegenwerking slaagt hij in de maatschappij. De hoofdrolspelers in Slumdog Millionaire en Lion waren beide zeer sympathiek, je gunde hen gewoon een beter leven. Balram komt in het begin zoveel ellende tegen dat je hem aanvankelijk ook alles gunt. Maar The White Tiger is anders, deze film laat zien dat de weg naar boven niet alleen via sympathie en goede bedoelingen bereikt gaat worden. Balram ontwikkelt al snel een opportunistisch randje dat gedurende de film zijn karakter steeds meer rafeltjes bezorgt. Het knappe van de film is dat je als kijker begrip heeft voor enkele doortraptere acties van Balram.
De ambitie van Balram begint nog eenvoudig. Hij wil graag een zijn leven verbeteren door een goede dienaar van zijn meesters te zijn. Er zijn momenten dat zijn meesters hem bijna het gevoel geven onderdeel te zijn van de familie. Ashok pretendeert modern te zijn en niet in kastenautoriteit te geloven. Maar op momenten dat Ashok het zelf lastig heeft blijkt ook hij in staat Balram als een voetveeg te behandelen. Dit komt tot een kookpunt als Pinky een aanrijding veroorzaakt en de familie Balram dwingt de schuld op zich te nemen. Dit doet hij, maar hij raakt gedesillusioneerd over zijn leven. Naar de kijker slaagt Balram er regelmatig in zijn steeds opportunistischer acties te verantwoorden. Hij gebruikt daarvoor de vergelijking met kippen in een slachterij. Ondanks dat hun lot vaststaat onderneemt geen kip een poging hieraan te ontsnappen: ze wachten af tot het einde komt. Zo is het ook met de lagere kaste in India. Balram besluit dat hij daar niet langer genoegen mee neemt.
Conclusie
De film laat zien hoe corruptie, machtsmisbruik en omkoping in India gemeengoed zijn. De hogere kaste en de politiek zijn financieel afhankelijk van elkaar, daar hebben de armen niets van te verwachten. In deze wereld vergeeft de kijker een karakter als Balram, ook al zouden we hem in een ander verhaal wellicht als achterbaks en misdadig betitelen. Acteur Adarsh Gourav zet Balram het ene moment neer als een sympathieke, onschuldige en hulpeloze vent, maar in een flits kan die blik veranderen in hongerig calculerend. Ik moest tijdens het kijken ook denken aan The Talented Mr. Ripley. Ook hier was de hoofdpersoon een figuur die droomt van het leven van de rijken. Nadat zo’n rijke man hem slecht behandeld neemt het opportunisme over. The White Tiger slaagt er in om de weinig sympathieke acties van Balram begrijpelijk te maken door de wereld die hem geschapen heeft. Een dijk van een film.
Be the first to comment