Power of the Dog

Soms kom je een film tegen waarvan niemand die hem gezien heeft kan uitleggen wat ik moet verwachten. Nou recenseer ik zelf films, dus dat is mijn taak zou je zeggen. Maar omdat ik deze maand ook veel Kerstfilms besprak was ik nog niet aan deze titel toegekomen. Diverse filmkijkers gaven mij de tip deze film absoluut mee te pakken, maar als ik vroeg waarom werd het vaag. Ja, hij is goed… maar ook erg apart… Dat kreeg ik vaak te horen, en daar kan je maar weinig mee. Kijken dus…

“I just want to say… how nice it is not to be alone.”

Montana 1925. De broers Phil (Benedict Cumberbatch) en George (Jesse Plemons) zijn welgestelde rancheigenaren die op een geschiedkundig kruispunt zijn aanbeland. De tijd van de cowboys is langzamerhand wel voorbij, en de goedhartige George kleedt zich als een zakenman terwijl de venijnige Phil blijft vasthouden aan zijn idee van stoere (veelal ongewassen) mannelijkheid. Tijdens het vee drijven maken ze met hun posse een tussenstop bij het restaurant van weduwe Rose (Kirsten Dunst). Daar beledigt Phil de stille Peter (Kodi Smit-McPhee), de zoon van Rose, omdat die in Phil’s ogen te verwijfd zou zijn. George troost Rose en tussen de twee ontstaat wat moois. Na verloop van tijd trouwen George en Rose, tot grote irritatie van Phil. Phil maakt op genadeloze wijze duidelijk hoe hij over Rose denkt, maar totaal onverwacht krijgt hij wel een band met Peter.

Deze film is in feite een grote dans om de machtsverhoudingen binnen een familie. Phil ziet zijn bestaan bedreigd als Rose in George’s leven verschijnt, en is voortdurend bezig om zijn mannelijkheid te bewijzen naar de andere medewerkers. Phil adoreert zijn overleden leermeester Bronco Henry en koestert diens oude zadel. Cumberbatch staat normaal bekend om het neerzetten van bijzondere eenlingen, maar zelden was hij zo onaangenaam als Phil. Maar zoals Shakespeare al schreef: “The lady doth protest too much, methinks“. Achter die enorm aangezette toxische mannelijkheid gaat een diepere laag schuil. Het is aan regisseur en scenarist Jane Campion te danken dat we dit niet uitgespeld krijgen. Campion laat het aan de kijker over om deze formidabele ui laag na lag te pellen. Steeds krijgen we weer nieuwe aanwijzingen waardoor we Phil en zijn beweegredenen beter leren kennen.

Aan de andere kant van het spectrum staat de weinig masculiene Peter, die gedurende de film steeds lastiger te peilen blijkt voor de kijker. Aanvankelijk is hij emotioneel door de constante schofferingen van Phil, en ziet hij met lede ogen aan hoe zijn moeder zich overgeeft aan de drank. Maar gedurende de film krijg je als kijker het gevoel dat er meer is dan Peter laat zien. Hij is zeker intelligent en heeft één ding voor op Phil: hij durft gewoon zichzelf te zijn. Waar Phil continue hard werkt om een over de top masculiniteit neer te zetten is Peter steeds rustiger onder de continue beledigingen over zijn vermeende verwijfdheid.

Kirsten Dunst mogen we ook niet onbesproken laten. Want als mikpunt van Phil’s territoriale driften krijgt Rose het zwaar te verduren. Dunst en Cumberbatch delen meerdere sterke scenes, maar het moment dat een toch al onzekere Rose oefent op haar piano (een cadeau van George), en Phil haar kleineert door haar op zijn banjo continue te overtreffen zijn tergend en tegelijk prachtig om naar te kijken. In de handen van een mindere actrice was Rose een eendimensionaal hulpeloos karakter geworden, maar Dunst zorgt ervoor dat je als kijker alle mentale klappen die ze te verweken krijgt ook voelt.

Het thema van deze film is wat mij betreft verschuivende macht. Phil heeft aanvankelijk iedereen in zijn greep, maar naar mate hij meer interesse ontwikkelt voor de rustige en kalme Peter zien we een verandering. Phil laat niet alleen Peter maar ook de kijker een nieuwe kant van zichzelf zien. Onrust, onzekerheid, frustratie en een poging tot toenadering; het geeft hem zowaar enige tragiek. Dat we als kijker daardoor meer inzicht krijgen in zijn psyche en steeds minder in die van de onpeilbare Peter is een vreemde gewaarwording. De verhoudingen leken duidelijk, maar regisseuse Campion weet dat flink op te schudden.

Conclusie:
Power of the Dog is eindelijk weer eens een Netflix film die me weet te overtuigen van enige artistieke merites. Meestal zie ik Netflix films als hap-slik-weg, zowel voor de kijker als voor de makers. Het is duidelijk dat met Power of the Dog cast en regie iets te vertellen hadden, en ze kiezen ervoor om vooral te laten zien en niet alles uit te spellen. De enige kanttekening die ik zou willen maken zijn een tweetal tamelijk heftige scenes met dieren waarvan ik twijfel of die niet gewoon onder dierenmishandeling vallen, temeer daar Cumberbatch claimt dat alles wat hij in de film deed 100% echt is. Desondanks één van de betere films van 2022.