In 1975 werd de filmwereld geschokt door Pasolini’s laatste film, de immens controversiële Salò o le 120 giornate di Sodoma. De film staat ook vermeld in het boek 1001 Movies you have to see before you die. Tegenwoordig zijn we als filmkijkers niet snel meer van ons stuk te brengen. Zal de nieuwe generatie net zo geschokt zijn en heeft de film 47 jaar film-revolutie zonder kleerscheuren doorstaan?
“We Fascists are the only true anarchists, naturally, once we’re masters of the state. In fact, the one true anarchy is that of power.”
Op de DVD van Salò staat een stel interviews met cineasten die stuk voor stuk totaal onder de indruk zijn van Salò. Er wordt gesproken van mensen die misselijk werden in de bioscoop, de invloed die Salò op hun leven heeft en zelfs wordt er gepraat over een tijdperk voor en een tijdperk na Salò. Al deze mensen zijn rond hun 18 jarige leeftijd in contact gekomen met Salò en waren duidelijk onder de indruk van de film. Volgens de cineasten is het een film die iedereen in het leven gezien moet hebben, een film waarvoor je klaar moet zijn en waarschijnlijk té schokkend is voor sommige mensen.
Salò is inderdaad erg schokkend. De film speelt zich af aan het eind van de Tweede Wereldoorlog en gaat over een groep van vier machtshebbers (de president, de graaf, de bisschop en het hoofd van de magistraten) die een groep jonge mensen ontvoert. Deze mensen, die uitgekozen worden op hun knapheid, worden in een groot kasteel gestopt en transformeren tot onderdanen van de machtige vier. Het enige levensdoel van het groepje jongeren is om de machthebbers seksueel te vermaken. Drie oudere vrouwen vertellen elke dag een seksverhaal dat zij zogenaamd hadden meegemaakt en de mannen nemen, als zij daar zin in hebben, een jongere mee naar achter om zich mee te vermaken als zij genoeg opgewonden zijn.
In de jaren na Salò zijn er vele schokkende film uitgekomen en we kunnen gerust zeggen dat het publiek nu minder snel ergens van geschrokken raakt dan 30 jaar geleden. Wij kijken bijvoorbeeld niet vreemd op als iemand met een close-up in het hoofd wordt geschoten (Deadpool) of als een vrouw op straat verkracht wordt (Irreversible). Toch was ik tijdens het kijken van Salò ontzettend geschokt. Ik heb in mijn leven al veel controversiële en schokkende films gezien, maar toch is dit één van de ergste. De film zit vol masochisme, martelingen en ander seksueel misbruik. Nou zijn we tegenwoordig wel wat gewend, maar nog steeds zijn de beelden, en de gedachten die bij je opkomen, ontzettend schokkend. Dat is het mooie van Salò, de film is nog steeds in staat om de mensen te shockeren, ondanks dat de maatschappij ontzettend veranderd is. Als een film tientallen jaren na de release dezelfde emoties kan opbrengen bij zijn kijkers, dan duidt dat op een uiterst goed uitgewerkte en tijdloze film.
Toch voel je als kijker wel dat de film schokkender geweest moest zijn toen hij uitkwam. Bovendien zijn we tegenwoordig gewend wat meer te zien van gruwelijke gebeurtenissen. De martelingscène laat iets te weinig zien bij wat we nu gewend zijn, wat niet wil zeggen dat dit niet een fantastische scène is. Ook het feit dat de film ouder is en dus met verouderde filmtechnieken gefilmd is kan sommige kijkers weerhouden van het verdiepen in het verhaal. Maar het is overduidelijk dat de boodschap van de film overkomt, het feit dat dergelijke gruwelijkheden in de Tweede Wereldoorlog konden gebeuren en de reacties van de mensen daarop.
Conclusie:
Is Salò dan de moeite waard om te zien? Het hangt van de persoon af. De film is gewoonweg een klassiekertje die een grote impact had op de filmwereld 47 jaar geleden, en dat nog steeds grotendeels heeft. Maar helaas zal de boodschap voor sommigen niet meer over komen. Het shockeren is niet het doel van de film, het is een middel om de boodschap over te laten komen, en dat is juist wat de laatste jaren niet meer het geval is. Hierdoor zal de impact die de film op zijn kijkers moet overbrengen soms niet helemaal meer overkomen. Voor de nieuwe generatie is Salo interessant om te zien vanwege de invloed die het toendertijd had en vanwege de gruwelijke sfeer die het verhaal met zich meebrengt, maar voor de oudere generaties zal het een stuk indrukwekkender zijn.
Be the first to comment