Het Bombardement

Toen bekend werd dat Jan(tje) Smit de hoofdrol zou gaan spelen in het Bombardement barstte het volksgericht los. Iedereen (ikzelf incluis) schreeuwde uit hoe dramatisch het was dat een volkszanger zonder acteerervaring de hoofdrol had in een film over zo’n donkere bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis. Bij aanvang van de film was ik ook benieuwd of ik deze film wel van een faire review kon voorzien.

Boksen, oorlog en liefde
Vincent is een jongeman uit Utrecht die met zijn broer in Rotterdam is komen wonen. Ze werken in een hotel van een familielid en Vincent verdient wat bij als Bokser. Hun droom is om te verhuizen naar Amerika waar Vincent’s broer een belangrijke longoperatie kan krijgen. In mei 1940 krijgt het hotel belangrijke gasten: miljonair Dirk en zijn aanstaande Duits/Nederlandse bruid Eva. Vincent valt als een blok voor Eva, maar zij is van hogere komaf. Het lijkt een onmogelijke liefde, maar door het uitbreken van de oorlog wordt alles anders. Dirk huurt Vincent in om Eva’s ouders naar Rotterdam te brengen, en Eva gaat stiekem mee. Tijdens deze road trip door Nederland in oorlog worden de twee verliefd.

Tenenkrommend goedkoop
Het script zit vol met rare karakterontwikkelingen en vreemde acties van diezelfde karakters om het verhaaltje gaande te houden. Na een paar minuten is het de kijker wel duidelijk: De Jong en Ruven wilden een goedkopere versie van Titanic maken, zonder schip, maar met Nederland in Oorlog. Althans, met die oorlog zwaar op de achtergrond, want het simpele liefdesverhaaltje krijgt de voorkeur. Men doet hard zijn best om vooral weinig tot geen oorlogsbeelden te laten zien, er was kennelijk weinig budget. Waar nodig zien we wat figuranten in uniform hollen of vallen en oude polygoon beelden van vliegtuigen en Duitse soldaten. De vergelijking met Titanic zien we vooral terug bij gemene miljonair Dirk: de reden dat Eva’s familie haar dwingt met deze nare vent te trouwen is schaamteloos jatwerk.

Gezellige meidagen
Veel geschiedenisboekjes vertellen over de ietwat naïeve Nederlandse burgers die aanvankelijk dachten dat de oorlog wel aan ons voorbij zou gaan. Ook bij het uitbreken van de oorlog maakten veel Nederlanders zich aanvankelijk nog geen directe zorgen. Dit gegeven hebben schrijver regisseur Ate de Jong en schrijver producent Paul Ruven van harte omarmt. Tijdens de meidagen lijken alle Nederlanders er kneuterige beelden over de oorlog op na te houden, te zingen, te lachen en zich vooral druk te maken over onderlinge landverraders. Soms zijn sommige karakters en gebeurtenissen zo out of place dat je even aan het surrealisme van Apocalypse Now moet denken, maar dan dommer.

Acteren is een vak
Verder wil iedereen natuurlijk weten wat er te vertellen valt over het acteren. Laat ik eens een positieve spin proberen te geven: het was niet het slechtste aan deze film. Jan Smit en Roos van Erkel doen hun best, maar met het materiaal dat schrijvers en regie voorschotelen hadden zelfs Sean Connery en Michael Caine (waarmee Ate de Jong Smit vergeleek) niks kunnen beginnen. Elke dialoog is hemeltergend suf geschreven, en elke scene is door de regie met oog voor smakeloosheid en fantasieloosheid volgens het boekje uitgevoerd. Acteren is een vak apart, en het zou niet eerlijk zijn om op deze film te baseren of Jan Smit dit vak verstaat. Maar wellicht had zijn PR-man hem kunnen adviseren aan iets kleiners en beters te beginnen.

Bombardement?
Een tijdje geleden kwam de film “De Storm” uit, over de watersnoodramp van 1953. De Storm kwam slechts een klein kwartiertje voor het voetlicht, en de rest ging vooral over de nasleep. Het Bombardement gaat zo mogelijk nog een stap verder. Ongeveer negen minuten zien we het bombardement in beeld. Vliegtuigen komen alleen van archiefbeelden, verder zien we Vincent en Eva veel door dezelfde twee straten rennen. Waarschijnlijk om dat de hoek om rennen nieuwe decorkosten zou betekenen. Voor een film met de titel “het bombardement” zien we bitter weinig bombardement. Vooral wat het bombardement met de stad en zijn burgers deed blijft totaal buiten beschouwing. Daar kan een matige voice over van Aart Staartjes (die waarschijnlijk dacht iets voor Sesamstraat in te spreken) niks aan veranderen.

Conclusie
Ja, het Bombardement is een draak van een film. En ja, Jan Smit laat niet zien dat hij een acteur is die een film als deze kan dragen. Maar laten we de schuld voor deze ramp wel leggen waar hij hoort. Ate de Jong en Paul Ruven verdienen het om na het maken van deze zeer slechte film de komende tien jaar door publiek en geldschieters niet meer serieus genomen te worden. Er was duidelijk weinig budget, maar wat zij gedaan hebben om zo’n stuk geschiedenis in beeld te brengen is te kneuterig voor woorden. En dialogen die lijken te zijn geschreven voor sketches in Klokhuis helpen al helemaal niet. Totale afrader.