Waterboys

Sinds zijn overrompelende debuut Zusje (1995) is Robert Jan Westdijk een van de grote namen in de Nederlandse filmwereld. Toch kent zijn oeuvre slechts een handvol films. Na het lauw ontvangen “De Eetclub” uit 2010 was het lang wachten op een nieuw project.  Nu, zes jaar later, wordt dat wachten eindelijk beloond. En hoe! Waterboys is een prachtige “return to form” geworden die je niet mag missen.

On the road
Victor (Leopold Witte) is een schrijver van misdaadromannetjes. Hij verdient er goed mee en geniet van zijn status als semi-bekende Nederlander. Op een dag is zijn vrouw zijn vrije levensstijl zat en laat al zijn spullen in een opslag zetten. Victor’s zoon Zack (Tim Linde) wordt op het zelfde moment gedumpt door zijn vriendin. Veel tijd om iets aan de situatie te doen is er niet; Victor moet naar Schotland om een vertaling van zijn zeventiende boek te promoten. Hij haalt Zack over om mee te gaan. Vader en zoon blijken al snel ware tegenpolen. Victor is een gladde womanizer die weigert volwassen te worden, Zack neemt alles in het  leven veel te serieus.

The Waterboys
The Waterboys is een Schots / Ierse folkformatie die in de jaren ’80 een hit hadden met “The Whole of the Moon”. De liefde voor deze band bracht Victor twee dingen: zijn zoon Zack werd tijdens een concert verwekt en hij bedacht toen ook het personage voor zijn boeken. Althans, dat is wat  Victor iedereen wijsmaakt. De waarheid maakt niet uit voor hem, het blijft een mooi verhaal. Deze opzettelijke vrijheden in Victor’s verhalen zijn juist een bron van frustratie voor Zack. Tijdens hun verblijf in Edinburgh treden the Waterboys op en vormen een prachtige muzikale achtergrond voor de ontwikkeling van beide personages. Zack probeert zijn ex-vriendin los te laten en leert het leven minder zwaar in te zien. Victor krijgt steeds minder ruimte om te vluchten voor volwassenheid. Alles culmineert in een prachtig emotionele concertregistratie die de kijker kippenvel bezorgt.

Echte mensen
Het fijne van deze film is dat ik continue het gevoel had naar mensen van vlees en bloed te kijken. In zoveel Nederlandse producties zijn de karakters vooral wie ze zijn om een verhaaltje te ondersteunen. De kijker weet direct wat ze aan iemand hebben, en wat diens plaats in het verhaal is. Victor en Zack zijn echter niet zo bordkartonnen ééndimensionaal. Dat maakt dat de kijker niet op voorhand weet hoe één en ander gaat verlopen. Ze verrassen, irriteren en vertederen elkaar (en de kijker) op onverwachte momenten. Veel ouders zullen herkenning voelen bij de glimlach waarmee Victor zijn zoon observeert, veel kinderen zullen de gêne van Zack voor het gedrag van zijn vader begrijpen. Westdijk weet met veel subtiele momenten en humor de groeiende band tussen vader en zoon te schetsen en verliest zich niet in obligate grappen.

Conclusie
Waterboys was een beetje aan me voorbij gegaan. Gelukkig had ik nog de kans om deze film mee te pikken tijdens een eenzame ochtendvoorstelling. Wat jammer dat de zalen tijdens de feestdagen vol zitten bij films als “Onze jongens” en “Soof 2”. Ik wil complete gezinnen vragen hun puberkroost mee te slepen naar Waterboys. Dit soort films werken alleen als ze in alle eerlijkheid de kijker weten te raken. Nou, dat is bij mij in elk geval gelukt. De film laat zien dat de Nederlandse cinema echt wel wat meer te bieden heeft dan de zoveelste suffe romcom of veilige boekverfilming. Één van mijn favorieten van 2016.