Ik probeer al een tijdje een soort top 100 van mijn favoriete films ooit te maken. Maar de lijst verandert voortdurend, en hoe bepaal je of Trainspotting beter is dan Gladiator? Het blijft toch appels met peren vergelijken. In plaats daarvan begin ik deze rubriek waarin ik om de zoveel tijd één van mijn all-time favorites bespreek. Met welke film begin je zo’n rubriek? Het lot hielp een handje omdat mijn oog viel op een Youtube suggestie: de trailer van Rocky.
“Cause all I wanna do is go the distance. Nobody’s ever gone the distance with Creed, and if I can go that distance, you see, and that bell rings and I’m still standin’, I’m gonna know for the first time in my life, see, that I weren’t just another bum from the neighborhood.”
Rocky Balboa (Sylvester Stallone) is een bokser die ooit potentie had, maar het niet heeft waar kunnen maken. Hij verdient een miezerig inkomen met vechten in rokerige sportzaaltjes en doet kleine “klusjes” voor een lokale maffioso. Niemand om hem heen lijkt hem voor vol aan te zien. Er is echter een lichtpuntje: Rocky heeft een zwak voor de verlegen Adrian (Talia Shire). Via haar broer, de morsige dronkenlap Paulie (Burt Young) vraagt hij haar mee op een date. Voorzichtig ontstaat er een romance. Ondertussen zit de wereldkampioen boksen Apollo Creed (Carl Weathers) met een probleem. Een wedstrijd waar veel geld te verdienen viel gaat niet door vanwege een blessure bij zijn opponent. In plaats daarvan verzint hij een promotiestunt. Als wereldkampioen wil hij een totaal onbekende bokser een titelgevecht aanbieden. Zijn keuze valt op Rocky.
Films waarin de underdog door hard trainen maar ook door een groot sporthart een kans maakt zijn er genoeg. Maar Rocky is zoveel meer dan dat. De film loopt eigenlijk synchroon met de carrière van Stallone zelf. Als acteur had hij het zo lastig dat hij zelfs nog wat softporno moest doen. Ten tijde van Rocky had hij net een paar aardige films op zijn naam staan. Hij schreef het script zelf, en kreeg van de filmstudio’s een paar aanbiedingen, maar die zagen liever Burt Reynolds of Robert Redford in de hoofdrol. Stallone geloofde echter in zijn project en verkocht zijn script pas toen hij de garantie had dat hij de hoofdrol mocht spelen. Het duurde daarom voor een studio durfde toe te happen, maar Stallone bleef vertrouwen houden. De producenten besloten de risico’s klein te houden en zadelden Stallone en regisseur Avildsen op met een erg klein budget. Door veel improvisatie en een gezonde dosis opportunisme kwam dit project toch tot wasdom.
Rocky werd uiteindelijk een filmcyclus van zes producties en nog eens twee spin-off films. Naarmate de serie vorderde werden de tegenstanders van Rocky larger than life stripfiguren. Een soort superschurken die wellicht beter thuis waren in een Marvel productie. Daardoor vergeten mensen wel eens hoe goed de eerste film was. Niet voor niets won Rocky drie Oscars: beste film, regie en montage. Twee keer in de Oscargeschiedenis kreeg Stallone een Oscarnominatie voor de rol van Rocky: in 1976 voor de eerste film en in 2015 voor Creed. Niet vaak werd een acteur twee keer genomineerd voor hetzelfde karakter.
Wat maakt de film in mijn ogen zo goed? Natuurlijk zijn er de trainingsmontages en het mooie eindgevecht. Maar Rocky heeft zoveel meer te bieden. Het is in de kern een mooi ingetogen verhaal over een bescheiden man die waardering, zelfrespect en liefde weet te vinden. Stallone zet Rocky neer als een aardige man die het helaas niet meezat in het leven, maar het hart op de goede plaats heeft. Zijn liefde voor Adrian is er eentje van wederzijdse herkenning. Ogenschijnlijk twee totaal verschillende mensen, maar beide weten wat het is om door hun omgeving niet serieus genomen te worden. Burt Young’s Paulie lijkt een nare dronkenlap, maar ook hij heeft zijn momenten waarin hij laat zien dat hij om zijn vriend en zus geeft.
Rocky’s trainer Mickey is een glansrol van Burgess Meredith. Mickey is het prototype oude en chagrijnige oudbokser die het nooit helemaal heeft gemaakt en nu slecht tegen het verspilde talent van Rocky kan. Hij neemt Rocky zelfs zijn kleedkamerkluisje af. Mickey draait echter bij als Rocky zijn titelgevecht krijgt. Dit levert een emotionele scene op als Mickey naar Rocky’s schamele appartementje gaat met de vraag of hij hem mag coachen. Achter de grommende en grauwende fascade van Mickey gaat, net als bij Rocky, een bijna gebroken man schuil die deze kans net zo hard nodig heeft.
En dan is er het boksgedeelte. Slechts vijf weken heeft Rocky om zich voor te bereiden op het gevecht met de wereldkampioen. Aanvankelijk verloopt zijn training moeizaam. Maar naarmate het gevecht dichterbij komt geniet Rocky van de positieve aandacht die hij krijgt en groeit zijn zelfvertrouwen. Zodra de bekende muziek van Bill Conti gaat lopen zie je overal in de zaal de blik van mannen veranderen. Voor even willen wij allemaal Rocky zijn. Het iconische moment van de film is als Rocky als kers op zijn trainingstaart de trappen van het Philadelphia Museum of Art op rent. Nog steeds zijn deze trappen een toeristische trekpleister waar velen hun eigen Rocky-momentje pakken.
Een mindere film zou nu kunnen volstaan met het grootse eindgevecht. Maar het script heeft nog een juweeltje van een scene in petto. De nacht voor het gevecht kan Rocky de slaap niet vatten. Hij wandelt naar de arena waar hij het zal opnemen tegen de wereldkampioen. In dit immens grote en lege sportpaleis staat Rocky er ineens verloren bij. Een promotor, die net naar huis wilde gaan spreekt Rocky nog even aan. Rocky wijst hem op het feit dat de posters niet kloppen: de kleuren van zijn bokstenue zijn foutief weergegeven. De promotor haalt zijn schouders op. Het maakt hem allemaal niet zoveel uit. Daarmee krijgt Rocky’s zelfvertrouwen toch weer één deukje, uiteindelijk is hij vooral promotioneel kanonnenvoer voor Apollo Creed.
En dan is er het eindgevecht. Apollo Creed is de hele film opgevoerd als een persiflage op Mohammed Ali. Alles aan de man, van zijn entree in de ring tot en met zijn lange reeks bijnamen is larger then life. Maar de man kan boksen. Rocky krijgt zo’n ongelofelijke hoop klappen dat je je kan afvragen of een normaal mens zo’n barrage overleeft. Maar het gevecht is niet alleen één grote adrenalinepomp. Er zitten een paar prachtige en emotionele momenten in. De muziek ondersteund deze op briljante wijze. Het moment dat Creed Rocky in ronde veertien weer tegen de vlakte mept, en deze tegen alle menselijke verwachtingen in weer opstaat is voor mij het hoogtepunt van de film. Acteur Carl Weathers vertelde onlangs dat fans hem nog steeds herinneren aan de moedeloze “Nee toch” blik die Apollo Creed op dat moment heeft.
Conclusie
Er zijn weinig films die van mij het predicaat “perfect” zouden krijgen. Ik heb doorgaans altijd wel wat te zeuren of te wensen. Maar Rocky is wat mij betreft een voorbeeld van de perfecte film. Een simpel verhaal wat door de diepgang van de karakters meerwaarde krijgt. Een geweldige soundtrack (nog steeds synoniem voor hard trainen). Een cast en crew die door geldgebrek op creatieve wijze aan de slag moeten. Maar bovenal het werk van Stallone die onder lastige omstandigheden in zijn film bleef geloven. Het mooiste is dat er achter het traditionele sportverhaal een veel persoonlijker verhaal schuilgaat: dat liefde en zelfrespect een zwaar leven zoveel beter maken. Een absolute topfilm.
Leuke, goede en enthousiaste bespreking. Je onderbouwt je mening met goede voorbeelden. Ik ben al lezende een film voor vanavond aan het uitzoeken en ben er nu uit: Rocky.
PS. Een woord vergeten in de zin ‘Stallone zet Rocky neer als een aardige man die helaas niet meezat in het leven’ uit je bespreking.
Dank Ferry, en aangepast! Ik hoop dat je een fijne filmavond had.