Boekverfilmingen blijven altijd een tricky business. De ene kijker maakt het allemaal niet uit, zolang het product als film maar te genieten is, en de ander zal juist bij elk dingetje dat in het boek anders is zeuren. Ik zit er wat dat betreft een beetje tussenin. Ik hanteer 2 regels: het eindproduct moet een goede film opleveren (1). En men mag de toonzetting van een boek en de hoofdkarakters geen geweld aandoen (2).
Vakantie en Euthanasie
Giph (Docter) staat op het punt om met een groep vrienden naar La Palma af te reizen. Echt vrolijk is Giph niet, want de afgelopen weken heeft hij het verlies van zijn moeder moeten verwerken. Terwijl zijn vrienden het vliegtuig induiken onder het motto “lang leve de lol” is Giph een stuk bedrukter, hij heeft zich namelijk voorgenomen om het op deze reis uit te maken met zijn vriendin Samarinde (Van Houten). De reden hiervoor wordt in een flashbackstructuur uit de doeken gedaan. Giph’s moeder wil niet langer meer leven met haar ziekte en kiest voor euthanasie. Samarinde probeert in deze moeilijke periode tot haar vriend door te dringen, maar zijn geslotenheid drijft ze juist langzamerhand uit elkaar.
Willem van de Sande Bakhuyzen
‘Ik omhels je’ is de laatste film van Willem van de Sande Bakhuyzen. Zijn film Cloaca behoort tot mijn favoriete Nederlandse films ooit. Giphart is één van mijn favoriete Nederlandstalige schrijvers. Combineer dit, en we hebben een film waar ik echt ontzettend naar uitkeek. Het feit dat Willem van de Sande Bakhuyzen na de opnames overleed gaf de film een enorme extra lading mee, maar daardoor misschien ook wel torenhoge verwachtingen. En jammer genoeg kan ik niet anders zeggen dan dat ik na het zien van deze film met een zwaar teleurgesteld gevoel achterbleef. Zelden heb ik een boek zo gigantisch (ik zegt het even op zijn Gipharts) verkloot zien worden als ‘Ik omhels je met duizend armen’. (Hoewel Ruud van Hemert’s verkrachting van Ik ook van Jou ook geen pretje was.)
Geen humor
ik begrijp heel goed dat je een boek niet letterlijk kan of wilt verfilmen. Zolang de toon van een boek maar intact blijft, en de karakters niet te rigoureus veranderen kan ik er mee leven. Helaas dachten de makers van deze film daar anders over. Alle voor Giphart zo kenmerkende humor is nagenoeg in zijn geheel uit het script geflikkerd. Een paar dialogen blijven over, maar die worden zo obligaat opgelepeld dat het duidelijk alleen maar dient als opvulling. De vriendengroep bestaat uit allemaal losse karakters die in de film diepgang noch invloed hebben, ze zijn er alleen als achtergrondbehang. Daarbij zijn enkele van de karakters zo overdreven irritant dat je je überhaupt afvraagt waarom iemand ze in een film zou willen zien.
Pretletter
Giph werd in de boeken al getypeerd als “niet bepaald een pretletter”, maar in deze film hebben ze er helemaal een zeikerige sufferd van gemaakt. Elke keer als hij en zijn vriendin ruzie maken over zijn geslotenheid zou je zijn vriendin wel willen toeschreeuwen dat ze het moet opgeven. Hij is het niet waard. Waarom Samarinde toch blijft proberen is me dan ook niet duidelijk geworden. In het boek was het bewonderenswaardig om te zien hoe Giphart met de nodige humor met een zwaar onderwerp als euthanasie te werk is gegaan. Ondanks dat het einde van Lotti nadert, zijn er nog een hoop mooie momenten te vinden in het boek en voel je echt met de karakters mee. De film slaagt hier niet in. Ook hier laat men de humor grotendeels weg, en belicht men vooral de emotionele kant van euthanasie. Begrijpelijk, maar weinig gedurfd. De manier waarop euthanasie in deze film aan bod komt wordt door sommigen als pluspunt gezien, maar films als “Barbarian Invasions” deden dit al eerder, diepgaander en dus beter.
Kwaadheid
De aller, aller, aller grootste misdaad begaan de makers echter aan het einde van de film. Het boek eindigt behoorlijk hard en depressief, en slaat, na alle humor, er hard in. De film heeft besloten zover niet te willen gaan, en draait er een mooi einde aan. Nogmaals, ik snap dat een boek nooit letterlijk verfilmd hoeft te worden, maar hier wordt het originele verhaal onrecht aangedaan. Toen de Amerikaanse verfilming van ‘Het gouden ei’ een goed einde kreeg stond literair Nederland op zijn achterste benen, maar ik vraag me af of dit nu ook zal gebeuren. Ik merkte echter dat ik na het zien van deze film niet teleurgesteld was, ik was zelfs boos!
Conclusie
Voor de nietsvermoedende bioscoopganger die het boek niet gelezen heeft en ook weinig andere films over het thema euthanasie heeft gezien zal deze film nog te pruimen zijn. Liefhebbers van het boek zullen zich na het zien van deze film schromelijk te kort gedaan voelen. Filmkenners weten dat dit onderwerp de laatste drie jaar al een keer of vijf beter is behandeld, en zullen de film daarom ook niet hoog aanslaan. Ikzelf verliet boos en verdrietig de zaal. Een laatste film van Willem van de Sande Bakhuyzen, en ik vind het helemaal niks! De man had in mijn ogen een veel waardiger laatste film verdiend, en vorig jaar had hij die met Leef! eigenlijk ook allang gemaakt.
Be the first to comment